Çekişmeli boşanma davası; taraflar arasında tazminat, nafaka, velayet gibi boşanmanın sonuçları üzerinde uzlaşılamadığı durumlarda açılır. Eşlerden birinin boşanmayı istememesi halinde de çekişmeli süreç yaşanacaktır. Anlaşmalı boşanma davası haricinde kalan tüm boşanmalar bu sınıflandırma içerisinde yer alır.
Aile hukuku içerisinde değerlendirilen boşanma davalarına ilişkin düzenlemeler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda belirtilmiştir. Boşanmaya ilişkin öne sürülebilecek sebepler kanunun ikinci bölümünde sıralanmıştır. Anlaşmalı davalar dışında boşanmaya neden olan tüm sebepler çekişmeli boşanma davası kapsamındadır.
Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Çekişmeli boşanma davası ile Aile Mahkemeleri, Aile Mahkemelerinin olmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri ilgilenir. Eşlerin son altı ay içerisinde oturdukları yerde veya taraflardan birinin ikametinin bulunduğu yerdeki mahkemelere açılabilir. İlave olarak davalı taraf yetki itirazında bulunarak davanın başka bir mahkemede görülmesini talep edebilir.
Anlaşmalı boşanma davasında eşlerin en az bir yıl süredir evli olmaları şartı bulunmaktadır. Çekişmeli boşanma davasında ise böyle bir koşul yoktur. Taraflar evlilik süresinin herhangi bir zaman diliminde dava açabilir. Diğer yandan eşlerin resmi olarak nikâhlarının olması gereklidir.
Gerekli şartları taşıdığını düşünen taraf, hazırladığı dilekçeyle ilgili mahkemeye başvuruda bulunabilir. Türk Medeni Kanunu’nda yer alan boşanma sebeplerinden biri veya birkaçı dayanak gösterilmelidir. İddialar ve delilleriyle birlikte hazırlanan dilekçe mahkemeye sunulur. Fakat dava dilekçesi 6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu’nda belirtilen yönergelere göre hazırlanmış olmalıdır. Aksi takdirde mahkeme tarafından reddedilecektir.
Çekişmeli Boşanma Davasının Koşulları Nelerdir?
Çekişmeli boşanma konusunda değindiğimiz en önemli husus, taraflar arasında bir anlaşmanın meydana gelmediğidir. Buna göre;
Evliliğin bitmesini isteyen ve bu sebeple boşanmak isteyen bir eş varken diğer eş buna yanaşmamaktadır,
Evliliğin bitmesini ve boşanmayı her iki eşte istiyordur ancak evliliğin sona ermesi ile doğacak hukuki durumlar konusunda bir anlaşmaya varamamışlardır. Örnek verecek olursak, Nafaka miktarında anlaşamamak, çocukların velayeti konusunda anlaşamamak, tazminat hususunda anlaşamamak gibi,
Bu iki sebebin neticesinde meydana gelen boşanma davasına ise çekişmeli boşanma davası denmektedir. Eğer böyle bir durumda iseniz alanında uzman bir Ankara boşanma avukatından yardım almanızı tavsiye ederiz.
Yukarıdaki paragrafta belirtilen sebeplerden bağımsız olarak kanun koyucu, genel boşanma sebepleri olarak birtakım hususları düzenleme altına alma gereği görmüştür. Çekişmeli boşanma davası açmak isteyen taraflar, boşanma iddialarını bu sebeplerin varlığına dayandırmak durumundadır. Bunlar;
- Zina (Türk Medeni Kanunu madde 161),
- Hayata kast ve kötü davranış (Türk Medeni Kanunu madde 162),
- Suçlu olmak ve haysiyetsiz yaşam sürmek (Türk Medeni Kanunu madde 163),
- Terk (Türk Medeni Kanunu madde 164),
- Akıl sağlığının yerinde olmaması (Türk Medeni Kanunu madde 165)
- Evlilik birliğinin temelden sarsılması (Türk Medeni Kanunu madde 166)’dir.
Çekişmeli boşanma davaları uygulamada, yukarıda sayılan sebepler arasından “evlilik birliğinin sarsılması” nedeniyle çok sık karşımıza çıkmaktadır.
Bu sebebe biraz değinmek gerekirse; Türk Medeni Kanunu madde 166 uyarınca düzenleme altına alınmıştır. Gerekçesi ise mevcut olan evliliğin ve o ana dek devam eden ortak hayatı devam ettirmenin artık taraflardan beklenemeyecek boyutta çekilmez bir hal alması durumunda eşlerden birisi boşanma davası açabilecektir.
Davayı açan eşin, mevcut kusuru diğerine oranla daha ağır ise davalının itiraz hakkı bulunmaktadır. Çekişmeli boşanma davası da bu durumda tezahür etmektedir. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki yapılan itiraz, niteliği itibari ile hakkın kötüye kullanılması şeklinde ise ve evliliğin devam etmesi davalı ve varsa çocuklar için bir yarar sağlamayacaksa hakim, itirazı dikkate almadan boşanma kararı verebilecektir.
Çekişmeli Boşanma Davası Aşamaları Nelerdir?
Boşanma davaları yazılı yargılama usulünün uygulandığı çekişmeli yargılama işlerindendir ve usul hükümleri gereği bazı aşamalardan meydana gelmektedir. Boşanma davası yargılama süreci açısından bu aşamalar sırasıyla dilekçeler teatisi, ön inceleme duruşması, tahkikat duruşmaları, sözlü yargılama ve kararlardır.
Dilekçelerin Teati Edilmesi
Boşanma davası, davacının yetkili aile mahkemesine “boşanma dilekçesini vermesiyle başlayan bir süreçtir. Bu dilekçe, davalı tarafa tebliğ edilir; davalı isterse bu dilekçeye bir cevap dilekçesi yazar.
Ön inceleme Duruşması
Ön inceleme duruşması yargılamanın konusunun tespit edildiği ve yol haritasının çizildiği boşanma davasının ilk duruşmasıdır. Mahkeme bu duruşmada uyuşmazlığın konusunu ve tarafların birbirlerinden taleplerini tespit eder. Tarafları sulhe yani anlaşmaya devam eder, eğer taraflar sulh olmak istemiyorlarsa bunları duruşma zaptına geçirir ve tarafların imzasını alır. Ardından tarafların dilekçelerinde beyan ettikleri delillerin toplanması için gerekli ara kararları oluşturur, delillerini sunmaları için taraflara ek süre verir ve bir sonraki duruşma tahkikat aşamasına geçileceğini ilan eder.
Tahkikat Duruşmaları
Bu aşama, en önemli aşamadır. Zira burada tarafların/avukatların dilekçelerinde sunmuş oldukları kanıtların değerlendirmesi yapılır; taraflar/ Ankara avukatları ve tanıklar dinlenir, gerekli bilirkişi raporları yazdırılır.
Sözlü Yargılama Aşaması
Sözlü yargılama aşaması yargılamada ileri sürülen tüm delillerin değerlendirilmesinin tamamlanması halinde taraflara son sözlerinin sorulduğu boşanma davasının son duruşmasıdır. Mahkeme tüm tanıkları dinledi ve diğer tüm delilleri toplayıp değerlendirmesini yaptıysa taraflara tahkikatın bitiğini bildirerek sözlü yargılama için gün verir ayrıca tarafların sözlü yargılama duruşmasına gelmemeleri halinde yokluklarında karar vereceğini de ihtar eder.
Karar
Bu aşama, aslında özeti okunmuş olan hükmün gerekçelerinin ve hukuki ayrıntılarının ilan edildiği aşamadır. Zaten verilmiş olan hüküm, sözlü duruşma aşamasından yaklaşık bir ay gibi bir süre sonra gerekçeli ve ayrıntılı olarak açıklanır. İstinaf ve temyiz gibi yollara, bu “karar” aşaması geçildikten sonra başvurulur.
Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Bu konudaki en önemli husus davanın süreler kaçırılmadan, doğru hukuki bilgilerle titizlikle takip edilmesidir. Delil ve tanıkların bildirilmesi, bilirkişi incelemesi, mal rejimine ilişkin araştırmalar, keşif gibi süreçlerin doğru zamanda talep edilmesi dava süresinin kısalmasında büyük rol oynayacaktır ama Çekişmeli olan boşanma davalarının süresi çocuğu zaman 6 ay ila 1,5 yıl arasında oluyor. Çocuğun bulunması ve eşlerin birbirleriyle düşman gibi bir tutum içerisinde olması halinde dava uzayabiliyor.
