Türk Ceza Kanunu‘nda toplumu felakete sürükleyen “Zina” suç olarak yer almazken, boşanma davalarında geçerli olmak üzere “bir boşanma sebebi” yani “kusur” ve zina yapan tarafın karşı tarafa “tazminat ödemesini gerektiren bir eylem” olarak görülüyor.
Zina suçunun yakın tarihi
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girdi. Ondan önce 765 sayılı Türk Ceza Kanunu vardı. O da 1926 tarihinde İtalya Ceza Kanunu baz alınarak yürürlüğe girmişti. Eski Türk Ceza Kanunu’nun 440 ve 441. maddelerinde “zina” suç olarak düzenlenmişti. Bu kanunda “kadın” için 3 aydan 30 aya kadar ceza öngörülüyordu. Zina yaptığı karşı taraf yani “erkek” için de aynı ceza uygulanıyordu. 440. madde kadın, 441. madde de erkekler için düzenlenmişti.
Erkeklerin ceza alması bazı şartlara bağlıydı
441.maddede erkek için zina suçu daha ağır şartlara bağlanmıştı. Erkek açısından zina suçunun oluşabilmesi için “bir kadınla ev tutup evli gibi yaşaması veya kendi eşi ile birlikte yaşadığı evde ayrıca bir kadınla da evli gibi yaşaması” şartı aranmıştı. Yani erkek için bir sefere mahsus dışarıda “zina” yapmak suç olarak düzenlenmemişti.
Anayasa Mahkemesi’nin gerekçesi: Eşitlik ilkesine aykırı
440.maddede zina kadın için her türlü suç görülürken erkek için hem birlikte yaşayacak hem de suçun oluşması için belirli bir süre geçmesi gerekecekti. Anayasa’nın 10. maddesi, “Irk, din, dil cinsiyet vb. gözetmeksizin kanun önünde herkes eşittir.” diyor. Anayasa Mahkemesi bu durumu Anayasa’nın 10. maddesindeki “eşitlik ilkesi”ne aykırı bulduğunu öne sürdü. 1996 yılında, erkekler için düzenlemenin yer aldığı “441. madde” “eşitlik” gerekçesi ile iptal edildi. TBMM’den yeni bir çalışmanın yapılması istendi. Anayasa Mahkemesi zinayı suç olmaktan çıkartmak için değil cezayı eşit şartlara bağlamak için düzenlemeye gittiğini iddia etmişti. TBMM’den 441. maddenin Anayasanın 10. maddesine uygun şekilde düzenlenmesi istendi.
Zinayı suç olmaktan kim çıkardı?
Zina yapan kadına suçu düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 440’ıncı maddesi, Anayasa Mahkemesi tarafından 1998 yılında iptal edilmesine karşın, Erkeğe zinayı suç sayan 441’inci madde, daha önce iptal edilmişti. Bu kararla mevcut zina davaları düşmüş tutuklu sanıklar beraat etmişti.
Anayasa Mahkemesi’nin erkeğin zinasından sonra, kadının zinasını da suç olmaktan çıkaran gerekçeli iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle zina sadece Medeni Kanun çerçevesinde boşanma gerekçesi olarak sayılıyor.
22 Şubat 2018 günü haber sitelerinde şöyle bir haber vardı:
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “zina” konusuyla ilgili çalışma yapılması talimatı verdiğini ve Adalet Bakanlığı’nın bu konuda çalışma yürüttüğünü açıkladı.
Bu açıklamadan iki gün önce ise Cumhurbaşkanı Erdoğan gazetecilerin sorularını yanıtlarken aynen şunları söylemişti:
“… zina konusunda yeniden ele alınmasının çok isabetli olacağının düşüncesindeyim. Bu toplumun manevi değerler noktasında farklı bir konumu var. Biz Avrupa Birliği sürecinde, bu bir özeleştiridir; bu konuda bir yanlışımız oldu. Zina ile ilgili düzenlemeyi de yapmak suretiyle tacizler vs. belki de aynı kapsam içinde değerlendirmemiz lazım.”
Zinanın suç olarak düzenlenip düzenlenmeyeceği Türkiye’de her zaman bir tartışma konusuydu.
Zinanın suç olmaktan çıkarılması ise 1996-1999 yılları arasında yani Mesut Yılmaz Başbakanlığındaki koalisyon hükümeti zamanında Anayasa Mahkemesi tarafından gerçekleştirildi.
2002’de zina konusu tekrar gündeme geldi. Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) yenilenmesiyle ilgili çalışmalar sürerken, Başbakanı Erdoğan ve hükümet zinanın suç sayılmasıyla “eşlerin birbirini aldatmasının önüne geçileceğini, kadın erkek eşitliğinin sağlanacağını” söyledi.
Avrupa Birliği (AB) üyelik müzakereleri sırasında, AB Türkiye’yi zinayı suç sayarsa “müzakerelerin zora gireceği” konusunda uyardı. Kadın örgütleri o dönemde birçok eylem yaptı.
Zina konusunda yeniden bir tartışma başlayabileceğini söyleyen Öztürk, şu ifadeleri kullandı:
2004’te hazırlanan TCK tasarısında zina yer almadı. Sonuç olarak 2004’te yenilenen TCK’da zina suç olarak sayılmadı. Ancak Medeni Kanun’a göre zina hala bir boşanma sebebi olarak sayılıyor.
İstanbul Sözleşmesi’nden çekilen Türkiye’de, önümüzdeki günlerde “zinanın suç olarak” tanımlanıp yeniden TCK’ya girip girmeyeceğine yönelik bir tartışmanın başlayacağını düşünüyorum.
Peki olayın geçmişi ne?
Zina, aralarında evlilik bağı olmayan kişiler arasındaki cinsel ilişkiyi ifade ediyor.1926 tarihli eski Türk Ceza Kanunu 440. Maddesinde kadınlar, 441. maddesinde de erkekler için ‘zina suçu’nu düzenliyordu. Fakat kadın için sadece ‘cinsel ilişki’nin yeterli sayıldığı suç, erkek için ‘kendi ikametinde veya diğer bir yerde başka bir kadınla herkesçe bilinecek surette ve karı-koca gibi yaşama’ koşullarına bağlanıyordu!Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemenin eşitliğe aykırı olduğu itirazı üzerine 23 Eylül 1996’da 441. maddeyi iptal etti. Mahkemenin verdiği 1 yıllık sürede yeni düzenleme yapılmayınca zina erkekler için suç olmaktan çıktı.
Ancak bu iptal üzerine bu kez zina sadece ‘kadın suçu’ haline gelmişti. Bu eşitsizliğe de itiraz üzerine Anayasa Mahkemesi 23 Haziran 1998’de 440. maddeyi iptal etti.TBMM, 2004 yılında iktidar ve ana muhalefetin uzlaştığı metin üzerinde Türk Ceza Kanunu reformunu görüşürken, AK Parti ‘zina’nın tekrar suç sayılması için girişimde bulundu. Baykal 2004’teki AKP’nin bu girişimini ‘ihanet’ sayacağını açıkladı. Avrupa Birliği de, zinanın tekrar suç sayılmasının tam üyelik müzakerelerine geçişi etkileyebileceğini duyurdu.
