Derler ki alimden zalim,zalimden alim doğarmış. Bu her zaman doğru bir çıkarım olmasa da böyle olan örneklere de rastlamıyor değiliz. Üstelik enteresan bir şekilde örneklerine sıkça rastlıyoruz. Bir bakarsın kişi dünya iyisi babası şeytanın süt kardeşi. Adam var dünyaya fayda vermeye gelmiş ama bir bakarsın aynı adamın aynı kanı paylaştığı kardeşi aman Allah’ım şerrinden sen koru !
İnsanları iyi kötü olarak ayıran birçok kriter kanunda karşılık bulmaz. Kanun suçlu/suçsuz şeklinde ayırır daha çok. Bu iki tip de bazen aynı ailede buluşabilir. Evet aile içinde birisi vardır ki suça karışmış ve rahat durmuyor hatta suç işlemeye devam ediyor, diğerleri de düzgün bir şekilde yaşayarak yalnızca bu kişinin cefasını çekip sonuçlarına katlanıyor. Kardeşliği yalnızca karındaşlıktan ibaret kalan nice kardeşler var. Birinin hayat tarzı ve yaşam şekli ile diğerinin alakası olmayan nice anne-baba-oğullar var.
Şimdi gelelim asıl meselemize. Aile içinde anne/baba/kardeşler fark etmeksizin birisinin işlediği suç hukuk düzeni içinde diğerinin haklarını olumsuz etkiler mi? Her koyun kendi bacağından mı asılır yoksa otu çek köküne bak bunların hepsi aynıdır o halde topu birden benim kapımdan içeri giremez mi? Dini açıdan bakın; önyargılı olmak, suizan yapmak haram. Ama kanunlar da böyle mi bakıyor?
Evet kanunlar da bu konuda olması gerektiği gibi temel anayasal haklar ve düzenlemeler ışığında her koyunu kendi bacağından asıyor. Kimse kendi işlemediği bir suçun sonuçlarına katlandırılamaz. Olumsuz herhangi bir sonucun sebebi ailesinden biri de olsa başkasının eylemleri olamaz.
Ülkemizde çok karşılaştığımız bir olay var. Kişi memur/asker/öğretmen/hakim/savcı vb. mesleklerin mensubu olmak istiyor. Kısaca benim işim devlet kapısı olsun diye heves ediyor. Tüm mesleklere saygımız sonsuz. Ama bu kişinin ailesinde terör suçlarına, uyuşturucu suçlarına veya başka türlü suçlara bulaşmış kişiler olabiliyor. Bu tarz durumlarda bazı kereler idare güvenlik soruşturmasını sırf bu sebeple olumsuz sonuçlandırmakta ve bu ailenin üyesi bizden uzak dursun gibi bir tavır sergilediği olmaktadır. Elbette hukuki olmayan bu yaklaşım yine idarenin tüm işlem ve eylemlerinin yargı denetimine tabi olması sayesinde yargı tarafından düzeltilmektedir.
Yargıya intikal etmiş bir olay ve emsal kararla konuyu netleştirelim ;
İDARE MAHKEMESİ Esas : 2017/1362 Karar : 2018/137 sayılı Kararı
Uyuşmazlıkta, davacının, kardeşinin ve babasının işlediği suçların sonuçlarının cezaların şahsiliği ilkesi gereği ilgilileri bağlayacağı, Danıştay’ın yerleşmiş içtihadlarıyla da ortaya konulduğu üzere, güvenlik soruşturması sırasında düzenlenen raporlar istihbari nitelikte bilgiler içermekte olduklarından, hukuken geçerli başka bilgi ve belgelerle doğrulanmadıkça bu raporlara dayanılarak ilgililer aleyhine sonuç doğuracak nitelikte işlem yapılması hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmamakta olduğu, davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandırılmasını gerektirecek nitelikte dosya içerisinde başkaca somut bilgi ve belgelerin ortaya konulamadığı, kursiyerlik görevine alınma sürecinde hakkında herhangi bir olumsuzluk bulunmayan ve eğitimini başarıyla tamamlayan davacının göreve devam edeceği hususunda haklı beklentiye gireceği, aksine bir düşüncenin ise kişinin kamu hizmetini yürütümüne engel olacağı ve Anayasa ile güvence altına alınan kanunilik ve eşitlik ilkelerine de aykırılık teşkil edeceği açık olduğundan dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir……….”
Denilmekle yargı bir suçun sonuçlarından ancak o suçu işleyen kişinin sorumlu olabileceği , kişinin suçlu olan kişi ile sırf aile bağının olmasının güvenlik soruşturmasına olumsuz yönde etkisinin olamayacağını aksi tutumun hukuka aykırılık teşkil edeceği açıkça vurgulanmıştır.
Değerli okurlar; düzgün yaşamak ve insanlığa faydalı bir insan olmak önemli. Ailenizden sorunları olan insanlar da olabilir. Her şeye rağmen o insana da yardımcı olabilmek, kötü hasletlerinden o kişinin kurtulmasını sağlayabilmek ve sabırlı olmak önemli bir meziyet. Bazen ne yaparsanız yapın olmaz. Ama ailevi yükümlülükleri sonuna kadar ihmal etmemeye özen göstermek lazım. Ailenizdeki sorunlar veya sorunlu kişiler sebebiyle de devlet nezdinde problem yaşamayacağınızı ve bunu hukukun garanti ettiğini bilin. Saygılarımla.
Gaziantep Barosu Avukatı
Av.Ali TÜMBAŞ
