SINIR DIŞI NEDİR? VE SINIR DIŞI EDİLME NEDENLERİ?
Sınır Dışı en genel anlamıyla herhangi bir ülkede bulunan yabancıların sınır dışı edilmeleri, uzaklaştırılmaları ve haklarında o ülkeye giriş yasağı konulmasına denir.
Sınır Dışı Etme ve Sınır Dışı Etme Kararı madde 52-53
MADDE 52 –(1) Yabancılar, sınır dışı etme kararıyla, menşe ülkesine veya transit gideceği ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilebilir.
MADDE 53- (1) Sınır dışı etme kararı, Genel Müdürlüğün talimatı üzerine veya resen valiliklerce alınır.
(2) Karar, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.
(3) Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren yedi gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir. Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez.
KİMLER DEPORT (SINIR DIŞI ) EDİLİR?
Yasal olmayan yollarla ülkeye giriş yapan yabancılara yönelik yaptırımlardan biri sınır dışı kararıdır. Sınır dışı kararı alınabilecekler 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında Sınır dışı etme kararı alınacaklar Madde 54 ‘te yer almıştır.
Kanun kapsamında sınır dışı kararı alınan yabancılar için;
Sınır dışı etme kararı alınacaklar MADDE 54 – (1) Aşağıda sayılan yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınır:
a) 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler
b) Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
c) Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
ç) Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
d) Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar e) Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
f) İkamet izinleri iptal edilenler
g) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler
ğ) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
h) Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler
ı) Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler
i) Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar
j) İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar
k) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/36 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/31 md.) Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.
(2) (Değişik: 3/10/2016-KHK-676/36 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/31 md.) Bu maddenin birinci fıkrasının (b), (d) ve (k) bentleri kapsamında oldukları değerlendirilen uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler hakkında uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında sınır dışı etme kararı alınabilir.
SINIR DIŞI ETME KARARINI KİM ALIR?
Ülke içerisinde bulunan herhangi bir yabancıya ilişkin olarak verilecek sınır dışı etme kararı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün talimatı üzerine veya resen valiliklerce alınır. Bu karar yabancının kendisine varsa yasal temsilcisine veya avukatına tebliğ edilmektedir. Yabancıyı temsil etmekte olan bir avukat bulunmuyorsa, gönderilen tebligatta itiraz usulleri ve süreler ile ilgili olarak yabancıya bilgi verilir. Böylelikle itirazın usulü ve süreleri hakkında bilgisi olan yabancı itiraz edebilecektir.
SINIR DIŞI ETME (DEPORT) KARARINA İTİRAZ
Sınır dışı etme kararına karşı, yabancı veya avukatı ya da yasal temsilcisi kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde idare mahkemesinde itiraz edebilir. Mahkemenin bu itirazı değerlendirip 15 gün içerisinde bir karara bağlaması gerekmektedir. Mahkemenin itiraz ile ilgili olarak vereceği karar kesindir. Dava açılması halinde, sınır dışı etme işlemi dava sonuçlanana kadar yerine getirilmeyecektir.
SINIR DIŞI ETME SEBEPLERİ
Bir yabancının, ülkeden sınır dışı edilmesi; ülke güvenliğinin ciddi tehlike altında olması veya kamu düzeni, güvenliği ve sağlığı açısından tehlike oluşturması durumunda ve ayrıca yabancının gerek ülkeye girişi gerekse yerleşmesi ve çalışmasında yerine getirmesi gereken idari sorumluluklara aykırı davranması durumunda da söz konusu olacaktır.
Sınır dışı (deport) etme sebepleri şunlardır;
- Türk Ceza Kanunu’nu kapsamında, haklarında iki yıl veya daha uzun süreli hapis cezası uygulanan yabancılar,
- Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar,
- Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar,
- Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar,
- Kamu düzeni, güvenliği, ya da sağlığı açısından tehdit oluşturanlar,
- Vize süresini veya vize muafiyet süresini 10 günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler,
- İkamet izinleri iptal edilenler,
- İkamet izni bulunup da süresi sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini 10 günden fazla ihlal edilenler,
- Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler,
- Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler,
- Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler,
- Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar,
- İkamet iznini uzatma başvurusu reddedilen yabancılardan olup 10 gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar.
Kanun, yukarıda sayılan sınır dışı etme sebeplerinden ancak bazılarına dayanılarak yabancının sınır dışı edilebileceğini belirtmiştir. Buna göre uluslararası koruma statüsü sahibi ve bu koruma için şartları taşıyan başvuru sahibi statüsündeki yabancılar yalnızca;
- Ülke güvenliği için tehlike oluşturduklarına dair ciddi emareler bulunduğunda
- Kamu düzeni açısından tehlike oluşturan bir suçtan kesin hüküm giymeleri durumunda sınır dışı edilebileceklerdir.
SINIR DIŞI ETMEK ÜZERE İDARİ GÖZETİM VE SÜRESİ
İdari gözetim kararı haklarında sınır dışı bulunan yabancılardan kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar hakkında valilik veya İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından alınabilen bir karardır. İdari gözetim kararı 6 ay süreyle verilebilecektir. Uzaması gereken sebeplerin varlığı halinde ayriyeten 6 ay daha uzatılabilecektir.
Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu Madde 57
Sınır Dışı Etmek Üzere İdari Gözetim Ve Süresi
1-54 üncü madde kapsamındaki yabancılar, kolluk tarafından yakalanmaları hâlinde, haklarında karar verilmek üzere derhâl valiliğe bildirilir. Bu kişilerden, sınır dışı etme kararı alınması gerektiği değerlendirilenler hakkında, sınır dışı etme kararı valilik tarafından alınır. Değerlendirme ve karar süresi kırk sekiz saati geçemez.
2-Hakkında sınır dışı etme kararı alınanlardan; kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır ya da 57/A maddesi uyarınca idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilir. Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimince geri gönderme merkezlerine kırk sekiz saat içinde götürülür.
YABANCILAR ADLİ YARDIMDAN FAYDALANABİLİR Mİ?
1136 sayılı Avukatlık Kanunun 176. Maddesine göre Adlî yardım, avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayanlara bu Kanunda yazılı avukatlık hizmetlerinin sağlanmasıdır. Yabancının, avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmuyorsa adli yardımdan faydalanabilir.
Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu 57. Maddesinin 7. Fıkrasında
7) İdari gözetim işlemine karşı yargı yoluna başvuranlardan, avukatlık ücretlerini karşılama imkânı bulunmayanlara, talepleri hâlinde 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatlık hizmeti sağlanır.
Görüldüğü üzere yabancılar adli yardımdan faydalanabilir bunun için İl barosunun Adli Yardım Servisi’ne ulaşarak yapmanız gerekmektedir. Ardından adli yardım talebiniz başvuruda bulunduğunuz baro tarafından hem maddi durumunuz hem de hukuki destek talep ettiğiniz konu dikkate alınarak bir ön incelemeye alınacaktır. Bu inceleme sonucunda adli yardım talebiniz kabul edilebilir ya da reddedilebilir.
SINIR DIŞI ETME KARARINA KARŞI NE YAPILABİLİR VERİLEN KARAR KESİN MİDİR?
Hakkında sınır dışı kararı alınan yabancı, sınır dışı kararına karşı tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Mahkeme 15 gün içinde sınır dışı kararı hakkında hükmünü açıklar. Mahkemenin verdiği kararlar kesindir. İdare mahkemesine başvurmanın en önemli işlevi yabancının yargılama sonuçlanana kadar sınır dışı edilememesidir.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 53. maddesinin 3. fıkrasında açıklanmıştır.
Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren yedi gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir. Dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez.
Sınır dışı etme kararına karşı avukatı veya yabancının kendisi kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde idare mahkemesine başvurmalıdır. Mahkemenin verdiği kararlar kesindir. Dava süresi boyunca yargılama sonuna kadar kişi sınır dışı edilemeyecektir.
