SOYBAĞININ / NESEBİN REDDİ NE DEMEKTİR?
HANGİ DURUMLARDA SOYBAĞININ REDDİ DAVASI AÇILIR?
Soybağının reddi davası baba ile çocuk arasında mevcut olan soy ilişkisini ortadan kaldırmaya yönelik yenilik doğurucu bir davadır. Türk Medeni Kanununa göre evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden itibaren üç yüz gün içerisinde doğan çocuğun babası kocadır ve çocuk kocanın nüfusuna kayıt edilir. Çocuk ile baba arasında gerçek anlamda soybağı yoksa aradaki bu ilişki soybağının reddi davası açılması ile ortadan kaldırılır.
SOYBAĞININ REDDİ DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?
Kanun koyucu soybağının reddi davası ile kocanın menfaatlerini gözetmeyi ve çocuğun çıkarlarını korumayı amaçlamıştır. Bu nedenle dava hakkı öncelikle koca ve çocuğa tanınmıştır. Çocuk, kocanın dava hakkından bağımsız olarak soybağının reddi davası açma hakkına sahiptir. Kocanın açık veya örtülü olarak çocuğu benimsemesi çocuğun dava hakkını etkilemez. Bununla birlikte çocuğa tanınan bu hak salt çocuğa tanınmıştır ve onun ölümüyle birlikte sona erer, altsoyuna geçmez. Ergin olmayan çocuk için bu dava kayyım tarafından açılabilir. Yargıtay’ ın görüşü, çocuğun ayırt etme gücünden yoksun olup olmamasına bakılmaksızın davanın kayyım tarafından açılabileceği yönündedir.
Bunun dışında, çocukla birlikte mirasçı olan birinci zümre mirasçıları ile çocuk sebebiyle miras hakkını kaybeden ikinci zümre başlarına soybağının reddi davası açma hakkı verilmiştir. Bu kişiler, ancak kocanın dava açma süresi geçmeden ölmesi, gaipliğine karar verilmesi veya sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hallerinde dava açabileceklerdir.
Son olarak, Yeni Medeni Kanunla dava açabilecekler arasına “baba olduğunu iddia eden kişi” de eklenmiştir. T.M.K. 291/f.1.’ a göre baba olduğunu iddia eden kişinin soybağının reddi davası açabilmesi; kocanın dava açma süresi geçmeden önce ölmesi, gaipliğine karar verilmesi yahut sürekli ayırt etme gücünü yitirmesi halinde mümkündür.
Türk Medeni Kanunu’ nda anaya soybağının reddi davası açma hakkı tanınmamıştır. Ayrıca ana ile çocuk arasındaki menfaat ilişkisi gereğince ananın ergin olmayan çocuğa kayyım olarak atanması da mümkün değildir. (1)
Soybağının (nesebin) reddi davasında ispat
- Evlilik içinde ana rahmine düşme
- Çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüşse davacı, kocanın baba olmadığını ispat etmek zorundadır.
- Evlenmeden başlayarak en az yüzseksen gün geçtikten sonra ve evliliğin sona ermesinden başlayarak en fazla üçyüz gün içinde doğan çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüş sayılır.
- Evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşme
- Çocuk, evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmüşse, davacının başka bir kanıt getirmesi gerekmez.
- Ancak, gebe kalma döneminde kocanın karısı ile cinsel ilişkide bulunduğu konusunda inandırıcı kanıtlar varsa, kocanın babalığına ilişkin karine geçerliliğini korur.
Soybağının (nesebin) reddi davasında hak düşürücü süreler
Koca, davayı, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl içinde açmak zorundadır.
Çocuk, ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorundadır.
Gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar. Karinelerin çakışması
Çocuk evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğmuş ve ana da bu arada yeniden evlenmiş olursa, ikinci evlilikteki koca baba sayılır.
Bu karine çürütülürse ilk evlilikteki koca baba sayılır.
SOYBAĞININ REDDİ DAVASI KİME KARŞI AÇILIR?
Dava açma hakkı birden fazla kişiye tanınmış olduğundan, davacı sıfatına sahip kişiye göre davanın yöneltileceği taraf da değişiklik göstermektedir.
Soybağının reddi davasında;
•Davacı koca ise; dava anne ve çocuğa karşı açılır. Sadece birine açılırsa dava reddedilecektir.
•Davacı çocuk/kayyım ise; dava anne ve kocaya karşı açılır. Sadece birine karşı açılan dava reddedilir.
•Davacı baba olduğunu iddia eden kişi ise; dava anne, çocuk ve kocaya karşı açılır.
•Davacı 291/1 deki diğer ilgililer ise; dava anne ve çocuğa karşı açılır.
Babalık Davası Nedir?
Bu konu hakkındaki diğer makalelrimiz için tıklayın
